Travari Srbije

Rtanjski čaj

Drugi nazivi: planinski čubar
Latinski naziv: Satureja montana

Rtanjski čaj (planinski čubar, vrijesak) ili lat. Satureja montana je biljka iz porodice usnatica (Lamiaceae).

Višegodišnja žbunasta biljka visoka 10-40 cm čiji su donji delovi stabla i grana odrveneli, poluuspravni ili uspravni. Listovi su kožasti i sjajni linearnolancelastog oblika, celog oboda pokriveni svetlucavim žlezdama. Cvetovi su dvousni sakupljeni u pazuhu listova, sa kruničnim listićima bele, ružičaste ili ljubičaste boje. Plod je jajasta i svetlomrka orašica sa žlezdanim tačkama.

Prikupljaju se cvetni vrhovi. Resursi ove biljke u prirodi su jako umanjeni pa je zaštićena Zakonom.

Rtanjski čaj nije dovoljno hemijski proučena biljka i sastav jako varira u zavisnosti od porekla. Sadrži etarsko ulje (do 2%), tanin (do 7%) i dr. Upotrebljava se u vidu čaja i praha, koji se koristi kao začin za masna i teška jela.

Koristi se u narodu za lečenje bolesti organa za disanje, varenje i mokraćnog sistema. Spolja se upotrebljava kod upala kože i sluzokože. Po nekim narodnim travarima ova biljka ima svojstva opšteg tonika koji jača organizam, ali to nije dokazano kliničkim ispitivanjima. Veoma se uspešno koristi u lečenju bronhitisa, astme, kašlja i upale disajnih organa kod dece, kao i u lečenju starih osoba.